بررسی و تحلیل جدایی‌گزینی فضایی- اجتماعی گروه‌های تحصیلی و شغلی در منطقه کلان‌شهری اصفهان

تمایزات فضایی- اجتماعی و جدایی‌گزینی به طور واضحی به فهم ساختارهای اجتماعی و فضایی مناطق کمک می‌کند. منطقه کلان‌شهری اصفهان به علت نرخ رشد غیر طبیعی بالا و مهاجرت‌های اقشار مختلف با ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادی متفاوت به آن، کیفیت­های زندگی متباینی را در سکونت‌گاه‌های مختلف آن ارائه می‌دهد که خود سبب جدایی‌گزینی فضایی- اجتماعی شده است. هدف این مقاله، اندازه‌گیری میزان جدایی‌گزینی فضایی-اجتماعی گروه‌های شغلی و تحصیلی و ارائه الگوهای فضایی آن در محدوده مورد مطالعه است. پژوهش حاضر از لحاظ روش کار، پژوهشی کمی، از نظر هدف، توصیفی محور، ماهیت آن، پژوهشی کاربردی، و از نظر راهبرد پژوهش، از نوع استقرایی است. با استفاده از داده‌‌های سرشماری نفوس و مسکن سال 1390، 14 شاخص تک گروهی، از طریق نرم افزارGeo-Segregation Analyzer  محاسبه و الگوهای هریک از طبقات دو گروه، از طریق روش‌های ضریب مکانی و لکه‌های داغ بر حسب شاخص گتیس ارد-جی آی در محیط نرم افزار Arc GIS 10.4 ترسیم شد. نتایج تحقیق نشان داد که در کل، این منطقه به دلیل کم بودن میزان جدایی‌گزینی در آن، همگنی نسبی را داراست. اما از نظر طبقات شغلی، سکونت‌گاه‌های شرقی وضعیت بسیار نامناسبی را دارند به گونه‌ای که عمده تمرکز و خوشه‌بندی طبقه شغلی پایین در این بخش از منطقه قرار دارد. از نظر طبقات تحصیلی، نیمه غربی جدایی‌گزینی کمتری را نسبت به نیمه شرقی دارد اما همچنان در مرکز نابرابری‌های قابل توجهی وجود دارد.